با معرفی فن آوری های نوین در عرصه های رسانه ای ، تحولی شگرف در عرضه خدمات و قابلیت های دسترسی و نیز تولید محتوا پدیدار شد بطوریکه تولید و انتشار محتوا و تمام مفاهیم حرفه ای قبل ، فقط در سطح پخش های حرفه ای رادیویی و تلویزیونی معنا نمیشود و هر شخصی به عنوان نه محتوا و پخش کننده آن میتواند معنایی از رسانه را در حد یک واحد اجتماعی ، معنا نماید . عرضه امکانات دسترسی مانند تلویزیون های کابلی و یا اینترنتی و iptv ها که بر اساس پروتکل های شبکه وب و اینترنت معنا پیدا میکنند ، سطح جدیدی از توقع را برای کاربران پدیدار کردند. برقراری تعامل بین تولید کننده و مصرف کنندگان محتوا ، سطوح دسترسی و نیز مدیریتی که میتوانست بر انجام این فرآیند ها بوجود بیاید و کارایی داشته باشد ، همگی این توقعات را بوجود آورده بودند به عنوان مثال کاربران تلویزیون های اینترنتی میخواستند خود به محتوای مورد نظرشان " در هر زمان و و در هر مکان و با هر وسیله ای "دسترسی داشته باشند ، لذا تغییر بستر انتقال از " شبکه های مدیریت شده و اختصاصی " مانند رادیو و تلویزیون و نیز خدمات iptv ، به سمت " اینترنت" به عنوان یک شبکه همگانی و همه جا در دسترس لازم می نمود و نهایتا این گرایش منجر به ایجاد و رشد OTT (over the top application ( شد .
OTT از سال 2008 در بازار تجاری معرفی شد و با گسترش سریع خود به صورت چند نمایی و یا multi-screening ( منظور نوع دسترسی به محتوا توسط پردازشگران متنوع و مختلف میباشد ) در قالب گیرنده های گوناگون مانند تلویزیون، کامپیوتر ، موبایل و ... به کاربران ارائه شد.
تحولات ایجاد شده در عرصه تجهیزات الکترونیکی همراه با پدیده OTT در سالهای اخیر معادلات جدیدی را در بازار فناوری اطلاعات به وجود آورده است. معرفی دستگاههای همراه هوشمند همچون گوشیهای هوشمند و تبلتها، کنسولهای بازی متصل به شبکه و تلویزیونهای هوشمند ، باعث ایجاد محیط های جدیدی علاوه بر تلویزیونهای سنتی، برای دریافت محتوای صوتی-تصویری شدهاند.
به طور خلاصه، رویکرد (OTT(Over the top به هر گونه خدمت و محتوای ویدیویی گفته می شود که از طریق اینترنت و توسط یک وسیله مثل گیرنده (STB) یا تلویزیون هوشمند به کاربر نهایی خواهد رسید. به نحوی که مزیت های IPTV را از نظر واسط کاربری مناسب برای تلویزیون حفظ می کند، ولی نیاز به شبکه محلی مدیریت شده ندارد و از همان بستر موجود اینترنت برای انتقال محتوا استفاده می نماید.
در این روش در هر زمان و در هر مکان و با هر دستگاه الکترونیکی به محتوای مورد نظرتان دسترسی خواهید داشت. در نتیجه با توجه به گستردگی اینترنت، گستره پوشش جغرافیایی بسیار وسیع خواهد بود. علاوه بر این کاربر میتواند ضمن مشاهده محتوای مورد نظر خود در تلویزیون دستگاه مورد نظرش را تغییر داده و همان برنامه و ظاهر گرافیکی را بر روی دستگاه دیگری مثلاً تبلت یا موبایل مشاهده نماید. این ویژگی n-screen نامیده میشود.
محتوای صوتی و تصویری باید در هر جایی که اینترنت در دسترس است، قابلیت دستیابی داشته باشند. بنابراین در OTT از استاندارد فراگیر دنیای وب یعنی HTTP به عنوان پروتکل ارتباطی این نوع محتوا و بستر انتقال تصویر استفاده می شود. پلتفرم سرویس دهی HTTP علاوه بر سادگی، توانایی پاسخگویی ترافیک بالا را نیز دارد.
مهمترین چالش پیش روی OTT برای رقابت با IPTV مسئله عدم تضمین پهنای باند کافی (QoS) و در نتیجه عدم امکان گارانتی کیفیت مطلوب در سمت کاربر(QoE) است. این مورد باعث ایجاد تاثیر منفی بر تجربه کاربر درهنگام تماشای تلویزیون می شود. برای حل این مشکل از مکانیسم ABR Streaming (به معنای تطبیق کیفیت ویدیوی ارسالی با کیفیت خط اینترنت کاربر) استفاده می شود.
تحویل آنلاین ویدیو روش هزینهبری جهت ارسال محتوا به مخاطبان توسط برودکسترها میباشد، به همین دلیل OTT برای انتقال ویدیو از طریق شبکههای غیراختصاصی مانند اینترنت به دستگاههای کاربر، از این مکانیسم استفاده می کند.
ABR Streaming به این شکل عمل میکند که پهنای باند کاربر و توانایی CPU دستگاه کاربر را تشخیص داده و کیفیت ویدیو را بر طبق آنها تغییر می دهد. برای این کار به یک Encoder خاص جهت اینکه ویدیوی اصلی را به چند ویدیو با بیتریتهای مختلف تبدیل نماید احتیاج است. در سمت گیرنده بر اساس منابع مورد استفاده، بین ویدیوها با بیتریتهای مختلف سوئیچ میشود و ویدیویی متصل و روان و بدون قطع و وصلی مکرر و در نتیجه تجربه یک نمایش خوب برای کاربر فراهم میشود.
OTT یک محصول کامل چند تصویری ( Multi Screen ) ویدیو درخواستی و شبکههای زنده مناسب برای حاملهای مخابراتی (telecom carriers) و دارندگان محتوا (content owners) است .
برای پشتیبانی همه دستگاههای مناسب برای پخش OTT ، همچون کامپیوترهای شخصی، گوشیهای همراه، ستاپباکسها و انواع تلویزیونهای هوشمند، دیوایس مد نظر باید همهی استانداردهای مطرح HTTP مانند HLS وRTMP و استاندارد جدید MPEG-Dash را پشتیبانی میکند که در این مورد محصول شرکت سروش فرافناوری همهی استانداردهای مطرح را پشتیبانی میکند .
مزایای بوجود آمده توسط OTT بازار این فناوری را با رشد مناسبی همراه کرده است و با ظهور تلویزیون های هوشمند (Smart TV) و امثال آن که از سال 2009 به بازار مصرف معرفی شدند ، واسطه های گیرنده های تلویزیونی از میان رفت و به نوعی دسترسی به قابلیت های OTT سهل الوصول تر از قبل شدو هم اکنون شرکت هایی مانند برند های مطرح درطراحی و ساخت گیرنده ها ، به این نوع تلویزیون ها روی آورده اند .
امروزه دنیای خدمات ویدیویی برخط، روز به روز بر دامنه محبوبیت خود در میان کاربران میافزاید و در این میان، تولیدکنندگان و متولیان محتوا نیز بیش از پیش در پی یافتن روشهایی هستند که بتوانند از طریق بسترهای موجود بهویژه اینترنت، مخاطبان بیشتری را جذب خود کنند . در یک تعریف کلی، OTT به هرگونه خدمت و محتوای ویدیویی گفته میشود که از طریق اینترنت و توسط یک ابزار انتهایی همچون جعبههای مبدل مخصوص (STB: Set Top Box) و یا از طریق گوشی های همراه و پردازشگران همراه دیگر ( مانند تبلت ها و ...) به کاربر نهایی خواهد رسید. پلتفرمهای OTT با ارائه راهکارهای نوین در استفاده از محتوای اینترنت با دسترسی باز، رقیب جدی در مقابل عرضهکنندگان سنتی تلویزیون از جمله IPTV و سایر تلویزیونهای پولی محسوب میشود.
به این ترتیب، با استفاده از OTT این قابلیت فراهم شده است تا آن بخشی از ویدیوهایی که تاکنون فقط در مرورگرهای اینترنتی قابل مشاهده بود، در تلویزیونهای خانگی و بدون استفاده از رایانه نیز امکانپذیر گردد.
بازیگران فعال در زنجیره ارزشOTT
اگرچه صنعت OTT هنوز در مراحل اولیه فعالیت خود قرار دارد، اما به یک حوزه پر رونق تبدیل شده است و اکثر فعالان پیشرو در بخشهای مختلف زنجیره ارزش ارتباطات و رسانه، سعی دارند تا سهم بیشتری از این بازار را به خود اختصاص دهند. شرکت گوگل را میتوان به عنوان مهمترین بازیگر فعال در عرصه پلتفرمهای OTT قلمداد نمود.
تلویزیونهای متصل به شبکه یا تلویزیونهای هوشمند
شرکتهای مهم و بزرگ سازنده و ارائه دهنده تلویزیونهای متصل به شبکه مانند ال جی، پاناسونیک، سامسونگ و سونی تقریباً بیش از پنج سال قبل این قابلیت را بوجود آورده اند تا با اتصال به شبکه جهانی اینترنت، ویدیویهایی که بر بستر پلتفرمهای خاصی عرضه شدهاند را به نمایش در آورند. البته این تلویزیونها که از سوی شرکتهای بزرگی عرضه شدند، در ابتدا به دلیل کمبود محتوا با استقبال ناچیز مردم مواجه شدند؛ با این حال، ساخت چنین تلویزیونهایی از حمایت گسترده فعالان صنعت و بازار برخوردار است.
اما امروزه شاهد ورود «تلویزیونهای هوشمند» به بازار و گسترش تدریجی آنها هستیم. تلویزیون هوشمند، معادل یک تلویزیون معمولی با یک کامپیوتر داخلی است که خدمات متنوعی را به کاربر ارائه می دهد و با ارائه یک واسط گرافیکی (GUI) تحت عنوان "10-foot UI" قابلیت نمایش انواع محتوا بر روی تلویزیونهایی با ابعاد بزرگ را فراهم آورده اند.
تلویزیونهای هوشمند مانند تلفنهای هوشمند امکان اتصال به اینترنت و ارائه خدمات مختلفی مانند مشاهده ویدیو و تصاویر برخط، مرور صفحات وب، بازیهای برخط، شبکههای اجتماعی و غیره به کاربر دارند. کاربر میتواند در تلویزیون هوشمند خود نرم افزار و بازی نصب کند و از همه مهمتر، به کانالهای اینترنتی تلویزیون تعاملی متصل شود.
اصطلاح Smart TV یا تلویزیون هوشمند، اولین بار توسط سامسونگ معرفی شد و پس از آن، ال جی و فیلیپس نیز آن را توسعه دادند. در حال حاضر، اکثر تولیدکنندههای تلویزیون،Smart TV تولید میکنند ولی برخی، نامهای متفاوتی برای تلویزیونهای هوشمند خود گذاشتهاند؛ به عنوان مثال، سونی تلویزیونهای هوشمند خود را Internet TV نامگذاری کرده است.
جعبههای مبدل متصل به شبکه
جعبههای مبدل که با عنوان Set Top Box شناخته میشوند، امکان اتصال به تلویزیون معمولی و استفاده از خدمات OTT را فراهم میکنند. از سازندگان مهم این دستگاهها میتوان به Apple TV و Boxee اشاره نمود:
Apple TV : یکی از ابزارهای تولید اَپل، جعبه مبدلی است که با اتصال به تلویزیونهای خانگی این امکان را فراهم آورده تا تصویر ویدیویی که بر روی اینترنت قرار داده شده است بر صفحه نمایش این تلویزیونهای با کیفیت و وضوح بالا و همچنین در اندازههای بزرگتر به نمایش درآید. از محاسن این جعبه مبدل میتوان به کوچکی آن و همچنین استفاده از پردازندههای اینتل در آن اشاره نمود. البته اضافه نمودن تجهیزات شبکه بیسیم هم قابلیت مضاعفی را برای کاربران انتهایی فراهم میآورد.
کاربران با استفاده از این جعبه مبدل، علاوه بر اینکه از محتوای سایر ویدیوهای اینترنتی استفاده میکنند، توانایی دسترسی به محتوای Apple و مجموعه خدمات و کاربریهای متنوع این شرکت را نیز خواهند داشت.
Boxee : این جعبه مبدل، بر مبنای نرمافزارهای آزاد و بدون نیاز به قانون حق انتشار طراحی شده است که امکان تماشای بیش از 40 هزار فیلم، برنامههای تلویزیونی و کلیپهای مختلف از طریق اینترنت و بر روی تلویزیون فراهم میشود. به جز چند شبکه تلویزیونی مشهور دنیا، اغلب محتوای قابل پخش در جعبه مبدل Boxee، به صورت ضبط شده و از طریق کتابخانه برنامههای تلویزیونی قابل دریافت است.
خیز بلند گوگل و یاهو در بازار تلویزیون
بسترهایی فراهم شده که ویدیوهای اینترنتی بر روی آن قرار گرفته و به کاربر نهایی میرسد و کاربر از طریق تجهیزات خاص خود امکان دریافت تصاویر را پیدا میکند. مهمترین فراهمکننده این پلتفرمها شرکت گوگل است که خدمات "Google TV" را ارائه مینماید.
گوگل با ایجاد بستر ارتباطی مناسب جهت نمایش و استفاده از تلویزیونهای مجهز به فناوری OTT، قصد دارد تلویزیون را به کامپیوتری تبدیل کند که قابلیت اجرا و فعالیت براساس پلتفرم تلویزیون گوگل را داشته باشد. بدین معنی که "Google TV" نسخه تکاملیافته خدمات کابلی است، با این تفاوت که از فناوری و بستر ارزانتر اینترنت برای پخش محتوای تلویزیونی بهره میگیرد.
مهمترین شریک گوگل در مرحله راهاندازی اولیه Google TV، شرکت سونی است که نخستین تلویزیون را برای ادغام با پلتفرم «تلویزیون گوگل» تولید کرده است. گوگل به واسطه مشارکت با سونی قادر خواهد بود تا پلتفرم تلویزیونی خود را در قالبی عرضه نماید که کاربران را مجاب به پرداخت هزینه برای دریافت خدمات یک تلویزیون جدید نماید و همچنین بتواند در رقابت با جعبه مبدلهای موجود، اثربخشتر ظاهر شود.
شرکت یاهو نیز در این عرصه عقب نمانده و پلتفرم خود به نام “Yahoo! Connected TV” را با همکاری با شرکتهای تولیدکننده تلویزیون سامسونگ، سونی، توشیبا و... عرضه کرده است که پنجاه هزار فیلم و بستر نرمافزاری گستردهای را ارائه میدهد.
کنسولهای بازی و تسریع در فراگیری OTT
کنسولهای بازی کنونی (نسل هفتم و هشتم) دارای تجهیزات مورد نیاز برای بازیهای برخط اینترنتی هستند که البته قابلیت پخش ویدیوهای OTTرا نیز دارند. با وجود پردازشگرهای قدرتمند و واسطهای کاربری آسان، کنسولهای بازی میتوانند به سرعت به پلتفرمهای برتر و غالب OTT تبدیل شوند.
کنسولهای Xbox 360 متعلق به شرکت مایکروسافت، PlayStation 3 متعلق به شرکت سونی و Wii متعلق به شرکت نینتندو در کل دنیا مورد استقبال قرار گرفتهاند، به طوری که تا نیمه سال ۲۰۱۱ به ترتیب تقریباً به تعداد ۵۵ میلیون، ۵۳ میلیون و ۸۷ میلیون در جهان فروش داشتهاند. این شرکتها مشخصات کنسولهای بازی خود را برای داشتن پایگاه دادهای اختصاصی از ویدیوی درخواستی ارتقاء بخشیدهاند؛ برای نمونه، مایکروسافت نرمافزار Mediaroom خود را (که در بسیاری از IPTV ها استفاده میشود) روی کنسول بازیاش قرار داده است.
هم اکنون Facebook و Twitter بر روی Xbox و خدمات ویدیویی Netflix و بسیاری خدمات دیگر از طریق هر سه کنسول قابل دسترسی است و این کنسولها در این زمینه نیز در حال رقابت با یکدیگرند؛ مثلاً مایکروسافت کانال ورزشی ESPN را از سال ۲۰۱۰ روی کنسولهای خود ارائه میکند و سونی با vudu برای ارائه خدمات روی کنسول خود قرارداد بسته است.
خدمات نرمافزاری و محتوا
بستر ایجاد شده در OTT باید محتوای جذابی را در شبکه جهت ارائه داشته باشد تا مشترکان نهایی از آن استقبال نمایند. این اقدام از طرف تولیدکنندگان محتوای مجزا همچون Netflix، Amazon، Hulu، vudu (خریداری شده توسط Wal–Mart) انجام میشود. برای نمونه، Netfilx توانسته است به خوبی با صاحبان محتوا تعامل برقرار نماید، به طوری که تقریباً امکان ارائه تمامی خدمات نرمافزاری و محتوایی در هر نوع از پلتفرمهای تلویزیون اینترنتی را دارد.
OTT در افق آینده
روند تلاشهای چند سال اخیر بازیگران کلیدی در عرصه OTT نشان دهنده این است که فضای رقابتی خدمات پلتفرم OTT در حال شکوفایی است و در این حوزه، رقابت سنگینی میان غولهای فناوری همچون گوگل، اَپل، آمازون، مایکروسافت، Netflix، Wal–Mart و تولیدکنندگان تجهیزات ا
لکترونیکی وجود دارد.
براساس پیشبینی مؤسسه Informa تعداد کاربرانی که در سال 2015 از تجهیزات تلویزیون اینترنتی، جعبههای مبدل و کنسولهای بازی جهت دریافت خدماتهای OTT استفاده میکنند به 380 میلیون نفر میرسد ولی در مقابل آن، کاربران تلویزیون تعاملی بر بستر IP (یعنی IPTV با کارگزار داخلی و نه اینترنتی) فقط 163 میلیون نفر خواهد بود.
البته باید به این نکته توجه داشت که رقابتی شدید میان بزرگترین و قدرتمندترین فعالان صنعت OTTدر سرتاسر جهان ایجاد شده است.
تلویزیون تعاملی اینترنتی در ایران
به علت ضریب نفوذ کم و گرانی اینترنت و به ویژه اینترنت پهنباند در ایران، هنوز تلویزیونهای تعاملی اینترنتی خارجی در کشور جایگاهی پیدا نکردهاند. اما تلویزیونهای هوشمند سامسونگ، سونی، ال جی و حتی شرکت چینی HiSense با تبلیغات فراوانی در ایران رو به گسترش است.
به عنوان یک نمونه ایرانی موفق در این عرصه، میتوان به شرکتی به نام GLWiz اشاره کرد که گفته میشود توسط فردی بهایی به نام علی معینی اداره میشود و تا کنون حدود ۵,۱ میلیون مشترک فارسیزبان را در سطح دنیا جذب کرده است.
GLWiz دهها کانال تلویزیونی و رادیویی فارسیزبان و نیز ۱۴ شبکه تلویزیونی جمهوری اسلامی را پخش میکند و همچنین بسیاری از برنامهها، فیلمها و سریالهای داخلی و خارجی را در آرشیو خود دارد. از سوی دیگر، میتواند کاربر را به بسیاری از تارنماهای اینترنتی فارسیزبان را متصل کند.
دیجیتال شدن شبکه های تلویزیونی سازمان صدا و سیما نیز بازار اپلیکیشن های موبایلی برای دریافت این شبکه ها را داغ کرده است ، بطوریکه هر از چندگاهی یکی از این اپلیکیشن ها عرضه می شود که البته این مسئله چندان ارتباطی با پروژه های این سازمان برای فراهم کردن قابلیت های دسترسی متنوع ، ندارد چرا که سازمان صدا و سیما در دوره ریاست مهندس ضرغامی ، خود مشغول دو پروژه تلویزیون اینترنتی مبتی بر وب و مدیریت شده ( IPTV و IP_MEDIA ) بود که توسط دو بخش مجزای این سازمان به صورت همزمان و موازی پیش می رفت.
پیشبینی میشود که با گسترش فناوری OTTو پیشرفت چرخه آن در دنیا، قیمت این خدمات کاهش یابد و به رقیبی جدی برای گیرندههای ماهواره تبدیل شود؛ زیرا در آینده نزدیک، ضریب نفوذ کاربران اینترنت پرسرعت در ایران افزایش مییابد.
بنابراین، باید با شتاب مناسب و قبل از اینکه به مرحلهای قرار بگیریم که در مقابل این فناوری از سوی رقبا تسلیم شویم، نه تنها تلویزیون تعاملی را راه اندازی کنیم و حتی به سمت تلویزیونهای هوشمند حرکت کنیم، بلکه با ایجاد تلویزیون تعاملی اینترنتی، به صدور داشتههای فرهنگی خود اقدام نماییم و بازار تشنه ای را که فراهم شده است ، اقناع کنیم .
بدون تردید همه گیر شدن این فناوری دنیای ارتباطات را تا حد زیادی متحول خواهد ساخت ویژگی هایی مانند دسترسی در هر مکان در هرزمان و با هر دستگاهی ، ویژگی هایی است که حجم ارتباطات و تنوع ابزارهای ارتباطی را بسیار بالا خواهد برد. این مسئله یکی از ابعاد همگرایی در دنیای رسانه است که همه رسانه های مجزای قدیم را بر روی یک بستر شبکه می توان به راحتی در دسترس داشت.
طبیعتا در این دنیای تعاملی ، برد با کسی است که بتواند محتوا را رهبری کند.
OTTها رقیب ناخوانده اپراتورهای تلفن همراه؛ سهم من کو!؟
این روزها اپلیکیشنهایی مانند وایبر و واتساپ بخش زیادی از ترافیک پیامهای متنی و چندرسانهای را به خود اختصاص دادهاند که تا پیش از این، بخش اعظم درآمدهای غیر صوتی اپراتورها بوده است و اپلیکیشنهای Over The Top در مدت کوتاهی تبدیل به رقیبی ناخوانده برای اپراتورهای تلفن همراه و جایگزین شبکههای تلویزیونی کابلی شدهاند.
مطمئنا دسترسی به این برنامهها هر روز آسانتر میشود. شما کافیست برای استفاده از این برنامهها بهراحتی با نصب اپلیکیشن مربوط و دریافت یک کد فعالسازی به دایره وسیع کاربران این اپلیکیشنها بپیوندید و همچنین این اپلیکیشنها میزان استفاده دارندگان تلفن همراه از سیگنالهای مخابراتی را که بسیار گران تمام میشود، به شدت کاهش داده است. قیمت پایین اینترنت در قیاس با هزینه بالای هر پالس تلفن همراه، باعث شده استفاده از این ظرفیت توسط دارندگان تلفن همراه جدی گرفته شود و با هزینه اندک و یا خرید بستههای ترافیکی اینترنتی مدتدار به تمامی امورات پیام و سرگرمی خود (اشتراک تصاویر، فیلم، عضویت در گروه) بدون پرداخت هزینه اضافه بپردازید.
مدتی پس از فراگیری و گسترش برنامههای کاربردی OTT سطح وسیعی از مخالفتها علیه شرکتهای OTT در اپراتورها و شرکتهایی که خدمات مشابهی ارائه میدادند ایجاد شده بود، اما در کنگره جهانی موبایل، مارک زاکربرگ )مدیر ارشد و موسس فیسبوک) پس از خرید ۱۹ میلیارد دلاری واتساپ با اعلام اینکه «ما میخواهیم که اپراتورها بستههای اینترنتی بیشتری را بفروشند» ادعا کرد که هدف ما کمک به افزایش فروش هرچه بیشتر اپراتورهاست.
اما شاید نتوان این ادعا را به راحتی باور کرد. در واقع معادلات جدیدی در حال شکل گرفتن است. طبق بررسی موسسه اینفورما، میانگین ارسال روزانه پیامهای واتساپ در سال ۲۰۱۳ در حدود ۱۹.۱ میلیارد بوده و این میزان برای پیامهای کوتاه متنی در مجموع اپراتورها در حدود ۱۷.۶ میلیارد بوده است.
همانظور که مشاهده میکنید این ادعاها تبدیل به یک تهدید برای اپراتورهای تلفن همراه شده و باید رسما اعلام کرد که اپراتورها بخش زیادی از درآمد خود را با این اپلیکیشنها شریک شدهاند.
منابع:
Gannon, Hall, Kyte; Who Is Playing The OTT Game And How To Win It; Dec. 30, 2010
James ,Middleton; OTT TV viewers swamp IPTV subscribers; March 23, 2011
http://www.iptv-news.com/features3/features/over-the-top_ott_video_impacts_on_service_provider_networks
http://www.fierceonlinevideo.com/story/snl-kagan-analyst-cant-ignore-ott-cord-cutting-pressure-pay-tv-industry-any-longer/2010-11-24
http://en.wikipedia.org/wiki/10-foot_user_interface
http://www.vudu.com/setup_ps3.html
http://www.nytimes.com/2010/06/15/business/media/15espn.html
http://connectedtv.yahoo.com/
http://en.wikipedia.org/wiki/Console_wars
http://www.vgchartz.com/
http://www.glwiz.eu/
من کارشناس روابط عمومی سازمان صدا و سیما هستم و حوزه ماموریتی فعلی ام در معاونت رسانه های مجازی این سازمان هست و امید وارم با انجام خدمات گسترده ای که به کمک همکارانم در این معاونت انجام میدیم ، بتوانیم بطور شایسته ای در خدمت کاربران و مردم ارزشمند کشور و تمامی فارسی زبانان گرامی در سراسر گیتی باشیم .